Karşıyaka Açıkhava Müzesi´nden Çalınan Bir Sfenks

Bulunduğu Yer :İzmir Güzel Sanatlar Parkı, Açıkhava Müzesi

İzmir´in Karşıyaka ilçesinde bulunan Güzel Sanatlar Parkı, Açıkhava Müzesi´nde sergilenen eserlerden 3559 envanter numaralı mermer sfenksin çalındığı saptanmıştır. Muğla dolaylarında bulunan ve Açıkhava Arkeoloji Müzesi olarak düzenlenen Karşıyaka Güzel Sanatlar Parkı`nda sergilenmesi uygun görülen eserin M.S. 1. yüzyıl, Roma dönemine ait olduğu bilinmektedir.

Side Müzesi`nde Sergilenen Mermer Torso Çalındı

Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü´nden edinilen bilgiye göre Manavgat´ta Side Müzesi´nde teşhirde bulunan mermer torso çalnımıştır. Tüm müze müdürlüklerini uyaran Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü dergimiz aracılığı ile koleksiyonculara da sesleniyor ve dikkatli olmalarını, tarihi eser kaçakçılarına fırsat vermemelerini istiyor.
 

Etrürsk Heykeli

M.Ö. 6. yüzyıldan kalma bronz Etrüsk heykeli New York´taki Kış Antika Sergisi´nden çalındı. 10 cm. yüksekliğinde ve başında hilal biçiminde bir başlık bulunan bronz heykelciği gören ya da hakkında bilgi sahibi olanların New York´taki Ariadne Galerisi´ne ya da İstanbul Interpol Şubesine bildirıneleri isteniyor.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
İstanbul Interpol Şubesi

"Castor" Batığındaki 7 Eser Geri Geldi

Hollanda`nın İzmir Konsolosu ve aynı zamanda antika tüccarı olan Alfred van Lennep, Leiden kentindeki bir müzeye 1894 yılında İzmir ve ayrıca Aydın-Nysa antik kentinden Roma dönemine ait 12 parça eser gönderdi.
Eserleri taşıyan "Castor-Kunduz" adlı gemi İngiltere yakınında Manş Denizi`nde battı. Önceki yıl bir grup İngiliz amatör dalgıç, batıkta buldukları yedi eseri İngiliz Gümrük yetkililerine teslim etti. İnsan boyundaki bir heykel ile dört mermer parçanın daha bulunduğu bildirilen sandığın izine henüz rastlanmadı.
Olay uluslararası hukuk davasına dönüşmek üzereyken Londra`daki Türk Büyükelçisi Özdem Sanberk`in girişimi ve müsteşar Kenan İpek`in ciddi çalışmaları sonucunda eserler Türkiye`ye kazandırıldı. Türkiye, sadece dalgıçların eserleri denizden çıkarma masraflarını karşılamak amacıyla kendilerine 25 bin sterlin ödedi.
Yedi eser Londra`da İngiliz yetkililerce Kültür Bakanlığı Müsteşarı Prof. Osman Tekin Aybaş`a Türk Büyükelçiliği`nde düzenlenen bir törenle verildi. Bu eserlerin bazılarının İzmir ve bazılarının da Aydın Müzelerinde sergileneceği bildiriliyor. Buna karşılık yedi eser arasında Marcus Aurelius`un Roma Imparatoru olmadan önceki gençliği, ötekisinin ise İ.S. 2. yy`da yapılmış küçük bir "Venüs" olduğu saptandı. Mezar taşı niteliğindeki yazıtlardan birinin Libya`lı Jason`un İ.S. 1. yy`da yaşayan ve 25 yaşında ölen oğlu Arimmas´a ait olduğu belirlendi.

Bir diğerinin, Thyateria`lı (Akhisar) Stasion`un ve Moschion`un oğlu Moschos`un, öteki mezar taşının ise Roma vatandaşı Lucius Julius Maximus`un eşi Claudia Tyrannio, çocukları ve torunları için İ.S. 180´de yaptırdığı sanılıyor.
Yarım mezar taşını ise Typriae adlı bir kadının eşi "Cesur gladyatör Klados`un ruhunu yüceltmek" amacıyla diktiği, bu gladyatörün Roma Imparatorluk Döneminde İzmir ve yöre arenalarında ün yaptığı biliniyor.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde kaçırılan ve yüzyıl sonra Türkiye`ye geri verilen bu eserler uluslararası hukuk tartışmalarına da önemli bir örnek oluşturacak.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4960

Ege`den Bir Fildişi Eser de Satışta

New York`un ünlü antika galerisi "Merrin" yeni açtığı bir sergide Türkiye`den kaçırıldığı anlaşılan iki değerli eseri de satışa çıkardı.
Altından bir yarım maske olan birinci eserin Doğu Anadolu kökenli olduğu bildiriliyor. 8.3x10.3x7.3 cm boyutlarındaki bu altın maskenin bir tanrı ya da kahramana ait, bir metre yüksekliğinde bir gümüş heykelin yüzünü örttüğü sanılıyor.
Altın varağın dövülmesi ile yapılan maskenin İ.Ö. 8- 7. yy`a ait olduğu, daha eski dönemlerdeki Sümer biçemlerini andırdığı sergi kataloğunda vurgulanmakta. 4 Haziran`a kadar açık kalacak sergideki ikinci Anadolu eseri ise İ.Ö. 550 yılına tarihlenen, 13x8x1 cm boyutunda, fildişinden yapılmış kanatlı zafer betimlemesi. "Doğu Yunan" sanatı olarak tanımlanan Ege yöresinde yapılmış olan bu eserin ön ve arkası da aynı özenle işlenmiş olup bir bölümü kayıptır. Eserlerin fiatı hakkında, galeri tarafından bir açıklama yapılmadı.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4960

Hekate`nin Başsız Heykeli Bulundu

Muğla Müzesi öncülüğünde, Selçuk Üniversitesi öğretim üyelerinden mimar-arkeolog Prof. Ahmet Tırpan tarafından 1993 yılından beri Yatağan`ın Turgut beldesinde, antik Lagina kentinde yürütülen kazılarda Anadolu tanrıçalarının önde gelenlerinden "Hekate" nin başsız kabartma heykeli bulundu. Hekate`nin heykeli ile birlikte bir de "Sebastian" bulduklarını belirten Prof. Tırpan, kazının hızlanması halinde buradan çok sayıda tahrip olmamış Roma İmparatoru heykelinin de çıkabileceğini söyledi. Prof. Tırpan, "Gerekli destek verilirse tapınağı da restore edip ayağa kaldırabiliriz. O zaman burası Efes kadar ziyaretçi çeker" dedi.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4960

Hekate Heykeli Viyana`da Dava Konusu

Dergimizin 41. Sayısında Adana´dan kaçırılan ve 10 milyar lira değerle müzayedeye çıkarılan "Üçlü Hekate Heykeli"nin satışının Türk Hükümeti tarafından durdurulduğunu duyurmuştuk.
Viyana Kültür Müşaviri Meral Çerçi´nin "Dorotheum Müzayedeevi" yetkilileri ile görüşmeleri sonucu heykeli, daha önce uyuşturucu kaçakçılığından Almanya´da cezaevinde bulunmuş Bingöllü bir Türk olan, Mehmet Türküncü´nün satışa çıkardığı belirlendi.
Kültür Bakanı İstemihan Talay, Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile Viyana Büyükelçiliğinden Türküncü aleyhine dava açılmasını ve eserin Türkiye´ye iadesini istedi.

Sfenks Başı 33 Yıl Sonra Döndü

Selçuk´taki "Avusturya Efes Kazı Heyeti"nin deposundan 1964 yılında çalınan mermer bir sfenks başı 33 yıl sonra çıkarıldığı topraklara geri döndü. Ekim 1964´te kazılarda bulunduğunda ve bir yıl sonra depodan kaybolduğunda Türk yetkililere bildirilmeyen kadın başı görünümlü heykel Avusturyalı bir arkeolog, Dr. Maria Auenhammer tarafından bir çalışması sırasında İsviçre´nin Basel Müzesi Kataloğunda belirlendi. Dr. Auenhammer´ın durumu gelecek yıl Efes kazılarına başkanlık edecek Avusturya Arkeoloji Enstitüsü Başkanı Prof. Fritz Krinzinger´e bildirmesi üzerine baş İsviçre´de Avusturya Büyükelçiliğine teslim edildi. Daha sonra Viyana´ya getirilen eser Türkiye´nin Kültür Danışmanı Meral Çerçi eliyle Aralık 1997 sonunda Ankara´ya getirildi. Sfenks başı Selçuk Müzesi´nde sergilenecek.

Adana`dan Kaçırılan Hekate Heykelinin Satşı Durduruldu

Adana´dan kaçırılan bronz "Hekate" heykeli yaklaşık 10 milyar lira değerle Avusturya´da müzayedeye çıkarıldı. Ancak, Viyana´daki Türk Kültür Danışmanlığının müdahalesi ile satışı durduruldu.
Avusturya´nın en büyük müzayedeevi "Dorotheum" 22 Nisan´da düzenleyeceği antik eserler müzayedesi ile ilgili olarak yayınladığı katalogda Hekate´nin ön değerini 800 bin şilin (yaklaşık 10 milyar lira) olarak açıkladı. Eserin bir fotoğrafı kataloğun kapağını da süslüyor.
Müzayededen beş gün önce Viyana´daki Türk Büyükelçiliğine telefon eden ve adı açıklanmayan bir Avusturyalı, heykelin Adana´da Ceyhan yakınındaki Sirkeli Höyüğünden 1996 Eylül- Ekim ayında kaçırıldığını ihbar etti.
Bu yıl emekli olan Prof. Barthel Hrouda başkanlığındaki Avusturyalı ve Alman arkeologlar yıllardır Sirkeli Höyüğünü kazıyor.
Viyana Kültür Danışmanı Meral Çerçi, Büyükelçi Filiz Dinçmen´in olurunu aldıktan sonra, Müzayedeevi ye yerel polis yetkilileri nezdinde girişim yaparak satışın durdurulmasını, eserin Türkiye´ye geri verilmesini istedi.
Müzayedeevinin Hukuk Danışmanı Bayan Dr. Michaele Bergen, heykelin bir Alman özel koleksiyoncu tarafından satışa çıkarıldığını ve kendisinde 30 yıl öncesine ait faturalar bulunduğunu bildirdi.
Türk yasalarına göre bu tür eserlerin yurt dışına ihracı, satışı yasak olduğu için, satıcının verdiği faturaların geçerli olmaması gerekiyor.
Polisin de devreye girmesi üzerine Müzayedeevi satışı durdurdu ve eserin Türkiye´den kaçırılışının kanıtlanmasını Türk yetkililerden istedi.
46 cm yüksekliğindeki "Üçlü Hekate" heykelinin kaidesinde üç satırlık bir yazı ve yıl olarak da 164 sayısı veriliyor. Antik Misis --bugünkü Adana -- yöresinde bulunan Mopsuhestia kentinde yerel bir takvim kullanıldığı biliniyor. Bu yerel takvim, günümüzde kullanılana göre İ.Ö. 67 yılında başladığı için, kaidedeki rakamdan bu eser İ.S. 97 yılına tarihleniyor.
Ayrıca, Hekate´nin Anadolu´ya özgü ve Efes Artemis´i benzeri bir tanrı olduğu biliniyor. Homeros´un söz etmediği Hekate´yi bir başka antik yazar olan Hesiodos "Theogonia´sında anlatıyor. Yatağan yakınlarında günümüzde Turgut adlı ilçe yakınındaki Lagina antik kentinde de Hekate´nin ünlü bir tapınağı bulunuyor. Hekate bazı durumlarda, satışa çıkan heykelde olduğu gibi, üçlü olarak gösteriliyor.
Gerek üzerindeki yerel takvimden ve gerek Anadolu´ya özgü bir tanrıça oluşundan, bu eserin Anadolu kökenli olduğu arkeologlarca kanıtlanıyor. Ancak, Türkiye´nin Avusturya´da hukuksal açıdan bazı çalışmalar yapması ve öncelikle bir yerel avukatla anlaşması gerekiyor.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4960

Afrodisyas`tan Kadın Başı Çalındı

Afrodisyas Örenyerinde, 1986 yılı kazılarında bulunan, mermer üzerine kabartma, bir kadın başı depodan çalındı.
Roma dönemine ait bu parçadaki kadının saçları ortadan iki yana taranmış olup, dalgalar halinde arkaya doğru uzanmaktadır. Yüz oval olup, ağız hafifçe açıktır. Küçük kristalli beyaz mermerden yapılmış bu parçanın kalıbından çekilmiş fotoğrafı uluslararası kuruluşlara da iletildi. Her iki konu hakkında bilgisi olanların Ankara`da Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğünün (0.312) 310 49 60 numaralı telefonundan "Kaçakcılık ve İstihbarat Şubesi"ne bildirmeleri isteniyor.

Karşıyaka Açıkhava Müzesi´nden Çalınan Eserler

Bulunduğu Yer :İzmir Karşıyaka Açıkhava Müzesi

İzmir Arkeoloji Müzesi´nden Karşıyaka Belediyesi Açıkhava Müzesi´ne ödünç verilen ve çalınan (Bkz: Antik&Dekor 33) eski eserlerden üçünün özellikleri Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü´nce açıklandı.
29 Aralık günü çalınan bir insan heykeli ve iki mezar taşı "stel" hakkında bilgi sahibi olanların Ankara´da Genel Müdürlüğün (312) 310 49 60 numaralı telefonundan Kaçakçılık ve İstihbarat Şubesine bilgi vermeleri rica ediliyor.
Eserlerin özellikleri şöyledir:
1. İnsan heykeli: Efes´de bulunmuş olup, mermerinde. kristalleşme ve aşınma vardır. 97 cm. yüksekliğindeki bu heykel İ.S. 2. yy´da Roma Dönemindendir.
Başı kopuk olan heykel, sol elini kalçasına dayamış, elbiseli bir insana aittir. Sağ kolu pazudan aşağı çıplak, ayakları yoktur. Alışılagelmiş "chiton" ve "kymtion" yerine, altta pileli bir giysi giymekte ve kısa kollu bir bedeni vardır. Omuzdan atılmış serbest dökülen şal gibi bir kumaş bedeni sarmaktadır. Ayak işlenmemiş olup, köşeli sütun biçiminde bırakılmştır.

2. Mezar steli: Mermerden olup üzerine kırık ve aşınmalar vardır. Boyutları (86x45x9 cm)´ dir. Erken Roma dönemine ait bu stel dikdörtgen prizması biçimindedir. Üst bölümünde bitkisel, yan "akroter"leri ve alınlık ortasında 4 yapraklı rozet motifi yer almaktadır. Alınlığın altında oldukça aşınmış ve kırılmış "Korinth" başlıklı sütunlar arasında ayakta duran insan kabartması vardır. Başı yarık ve noksandır. Altta iki satırlık yazıt vardır.
3. Mezar steli: Tavşanlı´nın Domaniç yöresinde bulunmuş olup mermerdendir. Tam ve sağlamdır. Bizans dönemine ait bu eserin boyutu (96x39 cm) dir. Bir niş içinde ayakta elbiseli, sağ elinde bir tahra tutan ve sol elinde üzüm salkımı bulunan insan kabartmasının baş tarafında 1 satırlık bir yazı bulunmaktadır. Tam üst bölümde kuş ve bitki motifleriyle süslüdür. Kabartmanın ayak yanında köpeğe benzer bir hayvan vardır. Altta 4 satırlık bir yazı görülmektedir.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4961

Paylaşılamayan Aslan

Yunanistan´ın liman kenti Fire halkı 2000 yıl boyunca kentlerini korumuş olan aslan heykelini geri almak için bin imzalı bir dilekçeyi Venedik kenti yetkililerine verdi. 3 m yüksekliğinde 2 m uzunluğundaki heykel, ilk olarak Greklerle Persler arasında M.Ö. 480´da yapılan Salamis Savaşı sonunda Pire´ye getirilmişti. Fire, 1688 yılında Morosini komutasındaki Venediklilerce yağmalandığında heykel buradan çalınmıştı. Venedik Belediye Başkanı ise, kentinin, bir savaş ganimeti olan heykelin yasal sahibi olduğunu öne sürüyor.

İnanılmaz Ama Gerçek: Tam 51 Adet Eser Çalındı

Denizli ilimize bağlı Sarayköy ilçesi, Hisarköy Attuda Antik Kenti eser deposundan tam 51 adet eserin çalındığı yetkililer tarafından tespit edildi.
Pişmiş toprak, mermer, taş, sarı maden, demir, bakır, ağaç, gümüş, yün, bronz, siyah mermer ve fil dişi malzemeleriyle üretilmiş, Erken ve Geç Helenistik, Erken ve Geç Roma, etnografik, Bizans dönemlerine ait; tas, kap, kase, maşrapa, testi, kandil, fallos, şişe, heykel başı, tokmak, yazı takımı, el kantarı, terazi,
kepçe, soğutucu, pipo, bilezik, ayna örtüsü, ok ucu formlarındaki 51 eserden bazılarmm resmi aşağıda yer alıyor.
Tarihi, şahsi menfaatler doğrultusunda talan eden yağmacıları kınıyor, bu kültür miraslarının bir an evvel ortaya çıkmasını diliyoruz.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Aıntlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4961

Anadolu`dan Kaçırılan Dört Eser Newyork`ta Sergileniyor

Körfez savaşından sonra iktidar boşluğuna düşen Kuzey Irak´taki tarihsel ve kültürel miras yağmalanıyor. Geçen Temmuz´da Londra´da Sotheby´s müzayede evince açık arttırmaya çıkarılan İ. Ö 9. yy´a ait 1.80 cm yüksekliğindeki bir Asur Saray kabartması 11.9 milyon Dolara (yaklaşık yarım trilyon lira) satılıp tarihte gelmiş geçmiş antika müzayedelerinde bir eski esere ödenen en yüksek rakamı sağlayınca, Avrupa ve New York antika galerilerini Mezapotamya eserleri doldurmaya başladı.
New York´ta "Frederick Schultz Ancient Art" adlı bir galeri de yılbaşı sergisine "Mezapotamya´nın İlk Günleri"ni konu etti. 40 parçalık sergide çoğunluk Irak, Suriye ve kısmen de İran kökenli eserler dikkati çekiyor.
Bu arada bu sergide, "Mezopotamya´nın ilk günlerine" denk düşecek biçimde Anadolu´dan kaçırılmış dört esere de yer verildi. Bunlardan biri, Burdur´un Hacılar yöresinde İ.Ö. 6. binyıla ait Neolitik dönemden kalma, siyah taştan yapılmış bir ana tanrıçadır. Bir başyapıt olan bu parça 325 bin dolara satılıyor. Başsız ve siyah taştan yapılmış, 18.5 cm yüksekliğindeki bu doğurganlık simgesi "eserde benzerlerinden farklı olarak cinsellik organı belirgin bir biçimde vurgulanıyor. İ.Ö. 2. binyıla ait 26.5 cm yüksekliğindeki bir bronz Hitit savaşçısına ise 170 bin dolar değer biçilmiş. Savaşçının elindeki balta gümüşten, kulağındakı halka küpelerın de altından yapıldıgı ve Horoztepe ıle Gaziantep de bulunan Hitit heykellerine benzediği bildiriliyor. ,Avuçiçine sığan, Hitit öncesinde Alacahöyük´te tunçtan yapılmış "Boğa Alemi" heykelciğine ise 105 bin Dolar isteniyor. Kultepe´den gitme İ.Ö. 3. binyılda mermerden yapılmış çift başlı bir anatanrıça idolüne de 30 bin Dolara müşteri aranıyor. Türkiye´yi New York´ta tarihsel miras davalarında temsil eden avukatlık firmasından Lawrence Kaye´in galeriden dört eserin "kökeni" hakkında bilgi istediği ve gelecek yanıta göre gerekli yasal girişimin yapılacağı bildiriliyor. Bu konuda bilgisi olanların Anıtlar ve Müzeler Genel Miidürlüğü´nün (0.312.310 49 61) numaralı telefonundan İstihbarat ve Kaçakçılık Şubesine bilgi vermeleri isteniyor.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 312-310 4961

Roliker Kapağı

Boyut :4.8x2.5x0.9 cm.

Materyal :Bronz

Haç formlu roliker kapağı. Ön yüzde bir insan tasviri yer almaktadır. Üst kısımda ise bir adet halka, alt kısımda kırık bir çıkıntı vardır. Arka kısmı eksiktir.
Çağı: Bizans

Roma Heykelinin Başı Kayıp

Kocaeli ili, İzmit Fuar Müdürlüğü önünde sergilenmekte olan ve Kocaeli Müze Müdürlüğüne 7 envanter numarası ile kayıtlı bulunan Roma Dönemine (2.yüzyll) ait heykel başının gövdesinden ayrılmak suretiyle çalındığı tespit edilmiştir. Bir kaide üzerine yerleştirilmiş olan mermer heykel başının sonradan yapıştırıldığı bilinmektedir. Heykel sağ eli ile bir çift mısır tutmaktadır ancak mısırların yarısı kesiktir. Saçları bukleli heykelin üç demet halinde süslü tacıvardır.

Bu eser hakkında bilgi sahibi olanların başvurabilecekleri yer : 
Anıtlar ve Müzeler Müdürlüğü 312-310 4960

Aslan Heykelini Çaldılar

Beypazarı İlçesi Uruş Belediyesi bahçesinden çalınan bir adet mermer aslan heykeli için yetkililer koleksiyonerleri uyarıyorlar. Ön ayaklarına basan arka ayaklarına yatan ve kuyruğu sırtına doğru kıvrılmış olan Aslan heykelinin yeleleri üç kademeli şekilde kabartılarak işlenmiştir. Alnının orta kısmı V motifi ile bezelidir. Burnunun ucu ve açık olan ağzı kırıktır. Sağ ön kol orta yerden kırık ve eksiktir.